Zoeken in deze blog

zaterdag 25 mei 2013

Schrijven waarvan je gelukkig wordt

Veel lezers onder ons hebben geen weet van kinderboeken.
Desgevraagd komen vage herinneringen boven aan ooit gelezen werkjes, ach ja, dat was toen... Velen weten niet dat de beste kinderboeken zich kunnen meten met de beste boeken voor volwassenen. Ja, er verschijnt ook veel middelmatigs en minder - net als voor volwassenen.
Nee, nu even niets over wat precies een goed boek is. Dat weten we eigenlijk wel.

Het aantal mensen dat zich verdiept in jeugdliteratuur is klein, zeker vergeleken met de hordes die zich bezig houden met literatuur voor volwassenen. In onze taalstreek is het zo klein dat bijna iedereen iedereen kent - ik overdrijf maar een beetje.
Zo'n gelegenheid als de Annie M.G. Schmidtlezing, die op woensdag 22 mei jl. in de Lokhorstkerk te Leiden plaatsvond, toont dat goed. Veel gegroet, gezoen, gezwaai, er is de warme sfeer van een reünie, zeker tijdens de borrel na de lezing. 'Háállo, hoe gaat het met jou?!' Beetje netwerken hoort er ook bij. Gezien en gezien worden. Maar veel aanwezigen vinden het echt prettig om die anderen te ontmoeten, dat merk je.

Niet verwonderlijk dat men in die sfeer wel eens klaagt over gebrek aan aandacht voor jeugdliteratuur. Anderzijds heeft het ook iets knus, een overzichtelijk eiland, een Bibelebonts bergje naast de Olympus. Auteur Sjoerd Kuyper heeft er in zijn lezing (2009) hard de spot mee gedreven. 'Wie zich klein voelt, gaat zich klein gedragen,' zei spreker Ted van Lieshout deze keer.
Beide auteurs, maar zij niet alleen in deze reeks lezingen, hielden een gepassioneerd betoog voor de erkenning van het beste dat de jeugdliteratuur te bieden heeft - dat zich, zoals ik al schreef, kan meten met de beste literatuur in het algemeen.

Die lezingen zijn terug te vinden in diverse afleveringen van Literatuur zonder leeftijd, een tijdschrift in pocketvorm dat, ironisch gezien de titel, gaat over jeugdliteratuur. Die titel is natuurlijk niet zomaar gekozen. ook hieruit spreekt het verlangen naar erkenning in de wereld van de literatuur in het algemeen. Er is in dit blog al meer over geschreven, zie bv. hier en hier en zoek evt. op LZL.
De lezing die Ted van Lieshout op 22 mei jl. hield, komt in Literatuur zonder leeftijd zomer 2013. Er stond een camera. Zodra ik merk dat de lezing ergens op internet te zien zal zijn, zal ik dat melden.

Beste lezer, als je er niet bij was, die woensdagavond, zou ik willen dat je de moeite nam om dat vertoog te lezen. Al mis je daarbij de karakteristieke stem, poses en terzijdes van de auteur en mag ik alleen maar hopen dat de redactie de lichtbeelden erbij afdrukt. Helaas zal dat niet in kleur zijn, neem ik aan.



Het was een interessant vertoog omdat de auteur speelde met zijn aanwezigheid in zijn werk. De aanwezigheid van de auteur in zijn of haar werk is een onderwerp van veel studies en ook ik heb er eind 2012 een verhandeling aan besteed  (zie hier). Ted van Lieshout is naast auteur ook illustrator en grafisch vormgever en iemand die zich tot in details bemoeit met het uiterlijk van zijn boeken, dus ook wat er op het omslag staat. Hij wist ons op een luchtige en persoonlijke manier te tonen welke overwegingen en nuances er schuil gaan achter het gebruik van foto's van hemzelf en anderen.

En aan het eind van zijn vertoog nam hij een onverwachte wending. Hij refereerde aan het vertoog dat Sjoerd Kuyper in 2009 had gehouden. Eigenlijk had hij ook zo'n soort lezing willen houden, maar dat was dus al gedaan - en, aldus Ted, 'het is alleen maar erger geworden'. Waarop een hartstochtelijk pleidooi volgde voor het beste dat de jeugdliteratuur te bieden heeft en voor het volgen van je eigen hart bij het maken van kunst in woord en beeld voor kinderen. 'Ik maak de boeken waarvan ik gelukkig word', en dat is de enige juiste manier om kunst te maken. Dat laatste zei hij niet eens zo stellig, dus die veralgemening neem ik voor mijn rekening.

Het was een lezing waarvan ik blij werd. Een waardige laatste Annie M.G. Schmidtlezing.

Hoewel, laatste... Ik begreep dat er pogingen worden ondernomen om dit onderdeel van de Leidse Annie M.G. Schmidtleerstoel (die houdt echt op) te laten voortbestaan. Dat lijkt mij een heel goed idee.

Zie hier het lijstje lezingen tot nu toe.

NB d.d. 30-5-2013. De hele lezing staat in delen op Ted's blog!
PS d.d. 05-08-2014. Ik vond onlangs een goede samenvatting van de reacties op die fameuze lezing van Sjoerd Kuyper in 2009 op de website van Joukje Akveld. Zie hier.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten